درمان بیماری لثه

بیماری های لثه، یکی از مسائل پیچیده و جدی در حوزه بهداشت دهان و دندان محسوب می شوند. عدم مراقبت مناسب از دندان ها و لثه ها می تواند به بروز این بیماری ها منجر شود و در صورت عدم درمان مناسب این مشکلات، عوارض جدی و نامطلوبی برای فرد به همراه دارند. با توجه به اهمیت حفظ سلامت لثه ها در حفظ سلامت دهان و جلوگیری از ایجاد مشکلات بزرگ تر، آگاهی لازم در مورد علل، علائم و روش های درمان این بیماری ها امری ضروری است. در این مطلب، به بررسی کامل بیماری های لثه می پردازیم و نکات مهمی را برای پیشگیری و درمان آن‌ها با شما به اشتراک می گذاریم.

انواع بیماری های لثه

بیماری‌های لثه که به عنوان بیماری‌های پریودنتال نیز شناخته می‌شوند، یکی از مشکلات رایج مربوط به سلامت دهان هستند که میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهند. این بیماری ها در درجه اول لثه ها و بافت های اطراف را هدف قرار می دهند و در صورت عدم درمان منجر به التهاب، عفونت و از دست دادن دندان می شوند. شناخت انواع مختلف بیماری های لثه برای تشخیص زودهنگام، درمان سریع و حفظ سلامت دهان و دندان درازمدت بسیار مهم است.

 التهاب لثه:

ژنژیویت خفیف ترین شکل بیماری لثه است و با لثه های قرمز و متورم مشخص می شود که ممکن است در حین مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن خونریزی کنند. ایم بیماری در درجه اول به دلیل تجمع پلاک روی دندان ها ایجاد می شود که باعث واکنش پاسخ ایمنی و در نهایت منجر به التهاب می شود. در صورت تشخیص زودهنگام، می توان از طریق جرم گیری حرفه ای، بهبود شیوه های بهداشت دهان و دندان و معاینات منظم دندانپزشکی این مشکل را برطرف کرد.

پریودنتیت:

در صورت عدم درمان، ژنژیویت می تواند به پریودنتیت، یک نوع شدیدتر بیماری لثه، تبدیل شود. پریودنتیت زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری‌های موجود در پلاک و تارتار باعث می‌شوند لثه‌ها از دندان‌ها دور شوند و پاکت‌هایی ایجاد کنند. این پاکت ها عفونی می شوند و منجر به التهاب بیشتر و آسیب به بافت ها و استخوان های اطراف می شوند. علائم پریودنتیت شامل بوی بد دهان مداوم، عقب‌رفتن لثه‌ها، لق شدن دندان‌ها و تغییر در بایت یا ردیف دندان‌ها است.

 پریودنتیت تهاجمی:

پریودنتیت تهاجمی یک شکل کمتر شایع اما تهاجمی از بیماری لثه است. معمولاً افراد جوان را تحت تأثیر قرار می دهد و با تخریب سریع استخوان و از دست دادن اتصال لث۷ مشخص می شود. پریودنتیت تهاجمی ممکن است بر اثر عوامل ژنتیکی یا شرایط سیستمیک خاص، مانند دیابت یا اختلالات ایمنی ایجاد شود. در این شرايط تشخیص و درمان سریع برای جلوگیری از آسیب بیشتر به دندان و لثه ضروری است.

پریودنتیت مزمن:

پریودنتیت مزمن شایع ترین شکل بیماری لثه است و به طور معمول در طول زمان به کندی پیشرفت می کند. با التهاب و از دست دادن تدریجی چسبندگی لثه مشخص می شود که منجر به تشکیل پاکت های عمیق در اطراف دندان ها می شود. پریودنتیت مزمن در صورت عدم مدیریت موثر می تواند منجر به تحرک دندان و در نهایت از دست دادن دندان شود. افراد مبتلا به پریودنتیت مزمن ممکن است به درمان های فشرده تری مانند جرم گیری و صاف کردن ریشه نیاز داشته باشند تا رسوبات جرم و پلاک ها را از بین ببرند.

 بیماری پریودنتال نکروزان:

بیماری پریودنتال نکروزان شکل شدید بیماری لثه است که با مرگ بافت (نکروز) در لثه، رباط پریودنتال و استخوان آلوئولار مشخص می شود. این وضعیت اغلب با زخم های دردناک، خونریزی و بوی بد ظاهر می شود. عوامل که موجب بیماری پریودنتال نکروزان می‌شوند، شامل سیگار کشیدن، بهداشت نامناسب دهان، سوء تغذیه و سیستم ایمنی ضعیف هستند. درمان فوری دندانپزشکی و مصرف آنتی بیوتیک برای کنترل عفونت و جلوگیری از آسیب بیشتر در این زمينه ضروری است.

علت بیماری لثه چیست؟

شناخت دلایل شایع بیماری های لثه می تواند به افراد کمک کند تا در جلوگیری از بروز آن‌ها اقدامات پیشگیرانه انجام دهند. با پیروی از یک برنامه جامع برای سلامت دهان و دندان ، افراد می توانند خطر ابتلا به این بیماری ها را به میزان قابل توجهی کاهش دهند.  در ادامه به برخی از متداول ترین دلایل ایجاد این بیماری ها اشاره کرده ایم:

• عدم رعایت بهداشت دهان و دندان: اقدامات ناکافی یا نامناسب بهداشت دهان می تواند منجر به تجمع پلاک و جرم روی دندان ها و لثه ها شود. پلاک یک لایه چسبنده از باکتری ها است که روی دندان ها تشکیل می شود و اگر به طور منظم برداشته نشود، می تواند به جرم دندان تبدیل شود. این تجمع لثه ها را تحریک می کند و منجر به التهاب و در نهایت باعث بیماری لثه می شود.
•  استفاده از تنباکو: سیگار کشیدن یا مصرف سایر محصولات تنباکو به طور قابل توجهی خطر ابتلا به بیماری های لثه را افزایش می دهد. تنباکو در عملکرد طبیعی بافت های لثه تداخل ایجاد می کند و آن‌ها را مستعد ابتلا به عفونت ها می کند. همچنین جریان خون به لثه ها را محدود می کند و توانایی آن‌ها را برای بهبودی ضعیف می کند.
• تغییرات هورمونی: نوسانات هورمونی در دوران بلوغ، بارداری و یائسگی می تواند بر حساسیت لثه ها تأثیر بگذارد و خطر ابتلا به بیماری های لثه را افزایش دهد. تغییرات هورمونی می توانند لثه ها را ملتهب تر و مستعد خونریزی کنند.
•  دیابت: افراد مبتلا به دیابت در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری های لثه هستند. افزایش سطح قند خون سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کند و مبارزه با عفونت ها، از جمله عفونت هایی که بر لثه ها تأثیر می گذارند، را دشوارتر می کند.
•  داروها: برخی داروها مانند داروهای ضد تشنج، سرکوب کننده های سیستم ایمنی و ضد بارداری و … می توانند بر سلامت دهان و دندان تأثیر بگذارند و احتمال ابتلا به بیماری های لثه را افزایش دهند. این داروها ممکن است باعث خشکی دهان شوند که جریان بزاق را کاهش می دهد و به باکتری ها اجازه می دهد در دهان رشد کنند و به مشکلات لثه منجر شوند.
• استرس: استرس مزمن سیستم ایمنی را ضعیف می‌کند و مبارزه با عفونت‌ها از جمله عفونت‌هایی که بر لثه‌ها تأثیر می‌گذارند برای بدن سخت‌تر می‌کند. علاوه بر این ، استرس می تواند منجر به رفتارهایی مانند دندان قروچه یا ساییدن دندان شود که می تواند به لثه ها و ساختارهای حامی آسیب برسانند.
• ژنتیک: برخی از افراد ممکن است از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به بیماری های لثه باشند. عوامل ژنتیکی می توانند پاسخ بدن به عفونت های باکتریایی را تحت تأثیر قرار دهند و افراد خاصی را نسبت به مشکلات لثه مستعد تر می کنند.
•  تغذیه ضعیف: رژیم غذایی فاقد مواد مغذی ضروری، به ویژه ویتامین C، می تواند سیستم ایمنی بدن را به شدت ضعیف کرده و سلامت لثه را کاهش دهد. تغذیه کافی برای حفظ لثه های سالم و جلوگیری از بیماری های لثه بسیار مهم است.

درمان بیماری‌های لثه چگونه است؟

توجه به این نکته مهم است که تشخیص زودهنگام و درمان سریع بیماری‌های لثه بسیار مهم است. معاینات منظم دندانپزشکی و رعایت عادات بهداشتی خوب دهان و دندان در پیشگیری و درمان بیماری های لثه نقش مهمی دارند. اگر علائم یا نشانه های بیماری های لثه را تجربه می کنید، توصیه می شود برای تشخیص مناسب و برنامه درمانی شخصی با یک متخصص دندانپزشکی مشورت کنید. دندانپزشکی آراد به عنوان بهترین دندانپزشکی در شرق تهران با به روزترین تکنولوژی های روز دنیا، تمامی اقدامات لازم جهت درمان بیماری های لثه را ارائه نموده است. در ادامه چندین گزینه درمانی موثر برای مدیریت و درمان بیماری های لثه شرح داده شده اند.

 درمان غیر جراحی بیماری لثه

•  جرم گیری و روت پلنینگ: این روش تمیز کردن عمیق شامل برداشتن پلاک و تارتار از روی دندان ها و ریشه آن‌ها و همچنین صاف کردن سطوح دندان برای جلوگیری از رشد بیشتر باکتری ها است.
•  آنتی بیوتیک ها: در برخی موارد ممکن است آنتی بیوتیک برای کنترل عفونت باکتریایی و کاهش التهاب تجویز شود. آن‌ها را می توان به صورت خوراکی، موضعی یا مستقیماً در لثه آسیب دیده تجویز کرد.
• دهانشویه ضد عفونی کننده: استفاده منظم از یک دهان شویه ضد عفونی کننده می تواند به کاهش پلاک و باکتری در دهان کمک کند و باعث سلامت لثه ها شود.

درمان جراحی بیماری لثه

•  جراحی فلپ: این روش شامل بلند کردن لثه برای دسترسی و تمیز کردن ریشه دندان است. در صورت لزوم، ممکن است این عمل شامل تغییر شکل استخوان نیز باشد. جراحی فلپ معمولاً برای موارد پیشرفته بیماری لثه توصیه می شود.
• پیوند بافت نرم: در مواردی که تحلیل لثه رخ داده است، می توان از پیوند بافت نرم برای پوشاندن ریشه دندان های در معرض دید و بازگرداندن خط لثه سالم استفاده کرد.
• پیوند استخوان: اگر از دست دادن استخوان به دلیل بیماری لثه رخ داده باشد، ممکن است پیوند استخوان برای بازسازی استخوان از دست رفته و حمایت از دندان ها ضروری باشد.

پیشگیری و مراقبت از لثه

• تمیز کردن منظم دندان ها: تمیز کردن حرفه ای توسط دندانپزشک برای از بین بردن پلاک و جرم دندان ضروری است چرا که این‌ جرم ها با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به تنهایی از بین نمی روند.
•  بهداشت دهان و دندان: مسواک زدن دو بار در روز، نخ دندان کشیدن روزانه و استفاده از دهانشویه ضد میکروبی می تواند به حفظ سلامت لثه ها و پیشگیری از بیماری های لثه کمک کند.
• سبک زندگی سالم: خوردن یک رژیم غذایی متعادل، اجتناب از محصولات تنباکو و مدیریت استرس می تواند به سلامت کلی دهان و دندان کمک کند و خطر ابتلا به بیماری های لثه را کاهش دهد.

عوارض عفونت و التهاب لثه

بیماری های لثه، اگر درمان نشوند، می توانند منجر به طیف گسترده ای از مشکلات جدی شوند. که نه تنها سلامت دهان و دندان ها را به خطر می‌اندازند، بلکه می توانند بر سلامت سیستم ایمنی بدن تأثیر بگذارند. برای جلوگیری از عوارض بیشتر و حفظ سلامت دهان و دندان، رسیدگی سریع به این بیماری ها بسیار مهم است.

1. از دست دادن دندان: یکی از مهم ترین عواقب درمان نکردن بیماری های لثه، از دست دادن دندان است. با پیشرفت عفونت، ساختارهای نگهدارنده دندان‌ها از جمله لثه، رباط‌های پریودنتال و استخوان آلوئولار آسیب می‌بینند. که در نهایت می توانند منجر به تحرک دندان و در نتیجه از دست دادن دندان شوند.
2. تحلیل رفتن لثه: بیماری های لثه درمان نشده می توانند باعث عقب نشینی یا دور شدن لثه از دندان ها شوند و سطوح حساس ریشه را در معرض دید قرار دهند. تحلیل رفتن لثه می‌تواند منجر به حساسیت دندان، افزایش خطر پوسیدگی دندان و نگرانی‌های زیبایی در هنگام نمایان شدن ریشه‌ها شود.
3.  عفونت های دهان: بیماری های پیشرفته لثه می توانند راه را برای عفونت های دهان هموار کنند. باکتری‌های موجود در لثه‌های آلوده می‌توانند وارد جریان خون شده و به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابند که به طور کلی منجر به مشکلات سلامتی شدیدتر می‌شوند. این عفونت ها همچنین می توانند باعث ایجاد آبسه شوند که حفره هایی از چرک هستند که در اطراف دندان ها و لثه ها ایجاد می شوند.
4.  از دست دادن استخوان: التهاب و عفونت مداوم مرتبط با بیماری های لثه که مورد درمان قرار نگرفته اند، می توانند به تدریج استخوان آلوئول را که از دندان ها حمایت می کند، فرسایش دهند. همانطور که استخوان ضعیف می شود، ثبات و طول عمر دندان ها به خطر می‌افتند. که این‌ مشکل منجر به از دست دادن بیشتر دندان ها می‌شود.
5. پیامدهای سلامت سیستمیک: تحقیقات ارتباط قوی بین بیماری های مربوط به لثه و شرایط مختلف سلامت سیستمیک را نشان داده اند. بیماری های لثه درمان نشده ممکن است خطر بیماری های قلبی عروقی، عفونت های تنفسی، عوارض دیابت و پیامدهای نامطلوب در بارداری را افزایش دهند.
6.  بوی بد دهان: بوی بد دهان مداوم، که به عنوان هالیتوز نیز شناخته می شود، می تواند نتیجه ای درمان نامناسب بیماری های لثه باشد. تجمع باکتری ها در لثه ها می تواند ترکیبات بدبو تولید کند و در نتیجه بوی بد مزمنی ایجاد کند که از بین بردن آن دشوار است.