یکی از مواد معدنی ضروری برای نوزادان و کودکان نوپا، آهن می‌باشد. این ماده مهم بر عملکردهای ذهنی، فیزیکی و رفتاری کودکان بسیار تاثیر می‌گذارد. به همین منظور پزشکان برای پیشگیری از کمبود آهن در کودکان معمولا قطره آهن تجویز می‌کنند. در کنار مزایای بسیاری که این ماده معدنی مهم دارد ولی ممکن است عوارضی نیز به همراه داشته باشد، که این موضوع می‌تواند نگرانی هایی را برای والدین به همراه داشته باشد. از جمله عوارض آن می‌توان به خرابی یا پوسیدگی دندان و همچنین ایجاد لکه های سیاه روی دندان اشاره کرد. خوشبختانه می‌توان با استفاده از روش‌های مختلفی از شر این دندان های پوسیده در کودکی خلاص شد.

در این مقاله قصد داریم شما را با علت و راه های درمان پوسیدگی دندان ناشی از قطره آهن در کودکان آشنا سازیم. پس تا پایان این مقاله در سایت کلینیک دندانپزشکی آراد همراه ما باشید.

اهمیت مصرف قطره آهن

قطره آهن مکملی است که هم برای کودکان و هم بزرگسالان بسیار ضروری است و برای کمک به پیشگیری و درمان کم خونی (فقرآهن)، رشد(به خصوص برای کودکانی که به سرعت در حال رشد هستند) و تکامل تجویز می‌شود.

همانطور که در قسمت بالا به آن اشاره شد آهن همچنین بر روی عملکرد های ذهنی، فیزیکی و رفتاری کودکان نیز بسیار تاثیرگذار است.

این ماده معدنی مهم وظیفه تولید گلبول های قرمز خون را بر عهده دارد. گلبول های قرمز خون اکسیژن را از ریه ها دریافت می‌کنند و در سراسر بدن انتقال می‌دهند. بنابراین اگر شما دچار کمبود آهن باشید، بدن به اندازه کافی نمی‌تواند گلبول های قرمز سالم تولید کند، در نتیجه مبتلا به کم خونی می‌شوید. آهن همچنین برای ساخت برخی هورمون ها نیز مورد نیاز است.

آهن به طور طبیعی در برخی غذاها یافت می‌شود و در مکمل های بدون نسخه نیز موجود است.

میزان نیاز کودک به قطره آهن

با توجه به اهمیت ماده معدنی آهن در کودکان، بنابراین با انجام آزمایش از اینکه فرزندتان آهن کافی دریافت می‌کند اطمینان حاصل کنید. ابتدا به پزشک اطفال خود مراجعه کنید. بدون مشورت با پزشک به کودک خود مکمل ندهید. آهن بیش از حد می‌تواند سمی باشد.

مقادیر توصیه شده روزانه آهن برای کودکان عبارتنداز:

تولد تا 6 ماهگی: 0.27 میلی گرم

7 تا 12 ماهگی: 11 میلی گرم

1 تا 3 سال: 7 میلی گرم

4 تا 8 سال: 10 میلی گرم

9 تا 13 سال: 8 میلی گرم

پوسیدگی دندان در کودکان

امروزه پوسیدگی دندان در کودکان بسیار شایع شده است و براثر عوامل مختلفی از جمله عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، مصرف شیرینی جات، شکلات و… ممکن است ایجاد شود.

یکی دیگر ازعوامل مهم در پوسیدگی دندان در کودکان استفاده از قطره آهن می‌باشد. در ادامه مقاله به چگونگی پوسیدگی دندان ناشی از قطره آهن می‌پردازیم.

آیا قطره آهن می‌تواند باعث خرابی و پوسیدگی دندان کودک شود؟

برخی از والدین متأسفانه معتقدند که قطره آهن می‌تواند باعث پوسیدگی دندان کودکشان شود به همین دلیل ممکن است استفاده ازاین ماده حیاتی را متوقف کنند. در حالی که هیچ دلیل علمی وجود ندارد که چرا قطره آهن می‌تواند باعث پوسیدگی دندان شود. حتی ممکن است در برخی موارد از پوسیدگی دندان نیز جلوگیری کند، اگر دندان ها سالم باشند.

برخی از متخصصان معتقدند قطره آهن به خودی خود باعث پوسیدگی دندان نمی‌شود، اما ممکن است با رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان و نداشتن برنامه غذایی سالم پس از مصرف قطره آهن، باکتری های دهان به سمت آهن جذب شوند و با استفاده از این ماده معدنی رشد و تکثیر پیدا کنند که در نتیجه این باعث خراب شدن و پوسیدگی دندان می‌شود.

بنابراین بهترین راه برای جلوگیری از پوسیدگی و خرابی دندان ناشی از قطره آهن، رعایت بهداشت دهان و دندان در کودکان می‌باشد.

علائم پوسیدگی دندان در کودکان

پوسیدگی دندان ممکن است در کودکان مختلف با علائم متفاوتی ظاهر شود. در قسمت زیر به این علائم پرداخته ایم.

• درد در ناحیه اطراف دندان
• خشکی دهان
• بوی بد دهان
• ایجاد لکه های رنگی روی دندان ها در نواحی آسیب دیده.

زمانی که پوسیدگی به تازگی تشکیل شده باشد رنگ قهوه ای روشنی دارد اما اگر این پوسیدگی عمیق تر شود از قهوه ای به سیاه تغییر رنگ می‌دهد.

این لکه ها به این معنی است که مینای دندان شروع به شکستن می‌کند. این ممکن است منجر به حساسیت زودهنگام در دندان ها نیز شود.

برای جلوگیری از پوسیدگی دندان ناشی از قطره آهن در کودکان چه باید کرد؟

می‌توان با انجام یک سری نکات ساده اما مهم از پوسیدگی دندان ناشی از قطره آهن در کودکان جلوگیری کرد. این نکات عبارتنداز:

• رعایت بهداشت دهان و دندان

رعایت بهداشت دهان و دندان در جلوگیری از خرابی دندان ها بسیار تاثیر گذار است. از همان ابتدا به فرزندان خود بهداشت دهان و دندان را آموزش دهید و از آنها بخواهید با ملایمت با دندان های خود رفتار کنند و حداقل در روز دوبار دندان های خود را مسواک بزنند. همچنین بلافاصله پس از مصرف قطره آهن نیز دهان کودک خود را با آب و یا دستمال مرطوب تمیز کنید.

بعد از دوسالگی روش استفاده از نخ دندان را نیز به فرزندان خود بیاموزید. استفاده از دهانشویه ضدباکتریایی نیز در از بین بردن باکتری ها بسیار تاثیرگذار است. در صورت استفاده از دهانشویه دقت کنید که فرزندتان آنرا ننوشد.

• برنامه غذایی سالم

مواد غذایی شیرین به رشد و تکثیر باکتری ها کمک زیادی می‌کنند. بنابراین مصرف شیرینی جات، شکلات و تنقلات را در برنامه غذایی کودک خود کاهش دهید. و به جای آن از میوه ها و سبزی ها بیشتر استفاده کنید.  همچنین مصرف نوشیدنی هایی مانند نوشابه را نیز محدود کنید و به جای آن از کودک خود بخواهید از آب استفاده کند.

• مراجعه منظم به دندانپزشکی

بطور منظم و مرتب کودک خود را برای معاینه به دندانپزشکی ببرید. با مراجعه منظم به دندانپزشکی از سلامت دندان های کودک خود اطمینان حاصل می‌کنید و در صورت وجود مشکل، این مشکل زود تشخیص داده می‌شود و تحت درمان قرار می‌گیرد تا از خرابی و پوسیدگی دندان و هزینه های بیشتر آن جلوگیری شود.

• رقیق کردن قطره آهن

بهتراست برای طعم بهتر قطره آهن و جلوگیری ازخرابی دندان ها، آن را با آب یا با ویتامین C(آب پرتغال) که جذب آهن را تسهیل می‌کند رقیق کنید. از اضافه کردن شیر به قطره آهن خودداری کنید زیرا شیر می‌تواند در جذب مناسب آهن اختلال ایجاد کند.

• استفاده از نی یا سرنگ

با استفاده از نی و یا حتی سرنگ می‌توانید از تماس آهن با دهان و دندان های فرزندانتان جلوگیری کنید. با این حال اطمینان حاصل کنید که کودکتان آن را بطور کامل مصرف کرده و در دهان خود نچرخانده.

• نحوه صحیح قطره دادن به کودک

نحوه صحیح قطره دادن به کودک خود را بیاموزید و با کمک قطره چکان تا حد ممکن قطره را مستقیم در قسمت انتهایی دهان کودک بریزید. تا حد امکان از ریختن قطره روی دهان فرزندتان جلوگیری کنید.

با رعایت این نکات می‌توانید از سلامت دندان های کودک خود در طول دوران کودکی و بزرگسالی تا حدود زیادی محافظت کنید.

آیا قطره آهن می‌تواند باعث سیاه شدن دندان ها شود؟

یکی دیگر از عوارض مصرف قطره آهن در کودکی تغییر رنگ دندان ها و سیاه شدن دندان ها می‌باشد. این تغییر رنگ به این دلیل رخ می‌دهد که یون های آهن موجود در این قطره با ترکیبات موجود در دهان واکنش داده و ترکیبی قهوه ای یا سیاه رنگ ایجاد می‌کنند و این می‌تواند دندان ها را لکه دار کند. که عمدتاً دندان‌های جلویی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، زیرا در هنگام بلع بیشتر در معرض  تماس قرار می‌گیرند.

این لکه های سیاه معمولا با یکبار استفاده کردن اتفاق نمی‌افتد، بلکه یک اثر تجمعی ناشی از مصرف مداوم از قطره آهن در یک دوره طولانی است.

آیا لکه های سیاه ناشی از قطره آهن روی دندان دائمی هستند؟

خوشبختانه لکه های آهن روی دندان ها معمولا دائمی نیستند. با توقف مصرف قطره آهن و همچنین با رعایت بهداشت دهان و دندان و تمیز کردن حرفه ای دندان، می‌توان این لکه ها را از بین برد.

درمان پوسیدگی دندان ناشی از قطره آهن در کودکان

درمان پوسیدگی دندان ناشی از قطره آهن در کودکان به عوامل مختلفی مانند: علائم، سن و شدت پوسیدگی دندان بستگی دارد. در قسمت زیر به روش های درمانی پوسیدگی دندان در کودکان می‌پردازیم.

درکودکان، برخی از پوسیدگی های زود هنگام  دندان را می‌توان با روش های محافظه کارانه مانند حذف پلاک، پاکسازی پوسیدگی دندان، بازسازی مجدد دندان ها، استفاده از فلوراید مکمل و سیلانت های دندانی برطرف کرد.

اما در بیشتر موارد، درمان نیاز به برداشتن قسمت پوسیده دندان و جایگزینی آن با پر کردن دارد. پرکننده ها موادی هستند که در دندان ها قرار می گیرند تا آسیب های ناشی از پوسیدگی دندان را ترمیم کنند. به آنها ترمیم نیز می گویند.

راهکارهای جایگزین برای قطره آهن

می‌توان برای جلوگیری از عوارض قطره آهن مواد غذایی غنی از آهن را در برنامه غذایی کودک خود گنجاند و همچنین از قرص آهن برای کودکانی که توانایی بلعیدن قرص را دارند استفاده کرد.

مواد غذایی غنی از آهن

غذاهای غنی از آهن عبارتنداز: انواع گوشت (قرمز، مرغ، ماهی و بوقلمون)، ویتامین های C که جذب آهن را تسهیل می‌دهند مانند: مرکبات( پرتغال، لیمو و…)، گوجه فرنگی، انواع توت ها ، سبزیجات و…

دراین مقاله سعی کردیم تا شما والدین را با تاثیر قطره آهن بر روی دندان کودکان و راه های جلوگیری از پوسیدگی دندان و روش های درمان آن آگاه سازیم. امیدواریم این مطالب برای شما سودمند باشد. اگر سوالی از ما دارید لطفا در قسمت کامنت ها برایمان ارسال کنید. از همراهی شما در این مقاله سپاس گزاریم.